Meyve Sebze

Bitki hormonları; her canlıda olduğu gibi bitkilerde de doğal olarak üretilir ve gelişimleri için vazgeçilmezdir. Bitkisel hormonlar, yaprak ve çiçek oluşumu, köklerin uzaması, meyvelerin gelişmesi ve olgunlaşması gibi büyüme süreçlerini kontrol eder ve düzenlerler.  Bu hormonlar ve sentetik benzerleri (bitki gelişimi düzenleyiciler) yasal risk değerlendirme ve kontrol sistemleri açısından pestisitler altında değerlendirilirler. Dünyada ve ülkemizde kurallar dâhilinde kullanımları vardır.Bu amaçla kullanılabilecek etken maddeler ve hangi ürünlerde, nasıl bir doz ve zamanlama ile kullanılabilecekleri yönetmelikle belirlenmiştir.

Kullanımına yasal olarak izin verilen ürünler, risk değerlendirmesi uluslararası bilim kurulları tarafından yapılmış ve güvenli kullanım koşulları tanımlanarak onaylanmıştır. Bu maddeler doğru miktar ve yöntemle kullanıldığı takdirde sebzelerde ve meyvelerde zararlı miktarlarda kalıntı bırakmaz ve insan sağlığına olumsuz etkileri beklenmez.

Evet. Bu konuda ayrıntılı bilgi web sayfamızda gıda kalıntıları ile ilgili bölümde mevcuttur.

Türkiye’de gıda ve tarım konusunda resmi denetimleri Tarım ve Orman Bakanlığı yürütür ve karşılaştığı uygunsuzluklara ilgili Kanun’un öngördüğü cezalar uygulanır.

Hayır göstermez. Meyve ve sebze yetiştirme tekniğindeki ilerlemeler, ıslah edilen yeni çeşitler, diğer bilim dallarındaki gelişmelerin yansımaları ve teknolojik gelişmeler nedeniyle yetiştirilen meyve sebzelerin boyutları değişiklik gösterebilmektedir.

• Meyvelerde; seyreltme, verim artırmak, çiçek dökümünü azaltmak, kaliteyi yükseltmek, bunlara ek olarak, turunçgillerde meyve hasadını geciktirmek;
• Çekirdeksiz üzümde; tane tutumunu artırmak, tane irileşmesini sağlamak, tane dökümünü azaltmak;
• Sebzelerde; verimi ve meyve tutumunu artırmak, meyve irileşmesini sağlamak, kaliteyi yükseltmek, kök gelişimini hızlandırmak;
• Pamukta; düzenli koza açtırmak, hasat öncesi yaprak dökümünü sağlamak;
• Buğdaygillerde; yatmayı önlemek

amacıyla kullanılırlar.

Taze ve sağlam olmasına özen göstererek mutlaka denetimi olan noktalardan alınmalıdır.

Ispanak zehirli bir bitki değildir. Yaşanan zehirlenme sonrasında yapılan araştırma ve analizlerde; ıspanağa çok benzeyen yabani bitkilerin karıştığı ve zehirlenmelerin bu nedenle olduğu tespit edilmiştir. Fransız Gıda, Çevre ve İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (ANSES), bu konuda yaptığı bilgilendirici paylaşımda; her yıl bitkilerin benzerliği nedeniyle karıştırılması kaynaklı 250 zehirlenme vakası belgelendiğini bildirmektedir.

Bitkilerin bir kısmı “doğal toksinler” olarak adlandırılan bileşenler üretirler. Bu bileşenler, üreten bitkinin kendisine zarar vermez ancak insanlara veya başka canlılara zarar verebilir.  Doğada bulunan kimi bitkiler, günlük hayatta tükettiklerimize çok benzemekte ve tüketicilerin karıştırmasına neden olarak zehirlenmeleri hatta ölüme varan sonuçlara yol açmaktadırlar. Doğadan toplanan mantarlarda da bunun sık yaşanan bir durum olduğu bilinmektedir.

• “doğal” olan her şeyin güvenli olduğunu varsaymayın
• Tanımakta en ufak bir şüphe duyduğunuz bitkiyi toplamayın, satın almayın ve tüketmeyin
• Bir bitki tüketilirken, alışılmadık tat veya koku hissederseniz hemen yemeyi durdurun
• Bitkileri kucaklayarak toplamayın. Değişik tip bitkileri karıştırmamaya özen gösterin
• Yaban mantarları veya bitkilerini sadece zehirsiz oldukları tanımlanmışsa tüketin
• Kayıtdışı üretici ve satıcılardan alışveriş yapmayın
• Satın aldığınız bitkileri ve köklerini mümkün olduğunca kontrol ederek temizleyin. Araya karışan yabancı bitki ve otları ayıklayın

Patates tarlada ve depolandığı yerde uzun süre rutubete ve ışığa maruz kaldığında yeşillenmeye başlar. Bu renk değişikliği klorofilin ortaya çıkması nedeniyle oluşmaktadır. Yeşillenmeyle birlikte açığa solanin isimli toksik bir madde ortaya çıkmaktadır. Yeşilliğin artması, solanin maddesinin de arttığını gösterir. Solanin belli bir miktarın üzerinde tüketildiğinde zehirlenmeye neden olur. Bu nedenle  eğer patates yoğun bir şekilde yeşillenmişse, filizlenmişse veya tadı acılaşmışsa kesinlikle tüketilmemelidir. Eğer yeşil noktalar çok küçükse yeşil olan kısmını bıçakla alarak patatesi kullanabilirsiniz. Patateslerinizin yeşillenmesi önlemek için karanlık ve serin yerlerde saklayın. Karanlık bir yer bulamıyorsanız  gıdayla temasa uygun fakat hava akımını kesmeyecek bir malzeme ile üstlerini kapatmayı deneyin.

Yaş sebze ve meyvelerin özellikle de yeşil sebzelerin yıkanma biçimi çok önemlidir. Meyve sebzeler bol temiz suyla yıkanmalı, hatta makul bir süre suda bekletilmelidir. Yeşilliklere dezenfeksiyon için sirkeli su kullanımı yanlış değildir ancak bu etkiyi sağlamak için suya yoğun biçimde sirke katılması gerekir.

Meyvelerin şeker içerdiği doğrudur ancak aynı zamanda vücudumuzun ihtiyacı olan vitaminleri, mineralleri, karbonhidratı ve polifenoller gibi pek çok yararlı bileşeni içerirler. Bu nedenle doğru olan, beslenirken mümkün olduğunca ilave şeker içeren ürün tüketmemek ve şeker ihtiyacını meyvelerden sağlamaktır. Meyvelerin çeşitli ve ölçülü tüketilmesi sağlanacak faydayı arttıracaktır.

Gıdaları dondurarak muhafaza etmek en güvenli yollardan biridir. Besin ögelerinde bir miktar kayıp olacaktır. Meyve ve sebzeler hasat edildikleri andan itibaren besin ögelerini kaybetmeye başlarlar. Meyve ve sebzeleri uzun süre buzdolabı sıcaklığında muhafaza etmek, kimi zaman dondurulmuş hallerinden daha çok kayba neden olur. Bu anlamda, makul bir sürede tüketilemeyecek meyve veya sebzenin, beklenen kalite özelliklerinde olumsuz değişikliklere yol açmıyorsa, dondurarak muhafaza tercih edilmesi önerilen bir yöntemdir.

Evet. Özellikle düşük asitli sebzelerin ev konserveleri risklidir. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.