Consumer Should Check for Food Safety!
Günümüzde gıda söz konusu olunca ne yazık ki hala büyük bir bilgi kirliliği mevcut; gündemde ağırlıklı olarak ne yenilip yenilmemesi üzerinde durularak toplum sağlığı açısından odaklanması gerekilen en önemli nokta olan; “gıda kalitesi” gözden kaçırılıyor. Oysa bir gıdanın kalitesi gıda güvenliği açısından son derece önemli.
Gıda Güvenliği Derneği Başkanı Samim Saner, güvenilir gıda tüketimine dair yaptığı açıklamalarda gıdanın tarladan soframıza gelene kadar yaptığı yolculuğun önemine dikkat çekti:
“Gıda Güvenliği tarladan çatala bir bütündür ve başlangıç noktası tarladır. Bu nedenle öncelikle sağlıklı hammaddenin temini çok önemlidir. Daha sonra hijyen kuralları dahilinde gıda işlenme aşamasının yanı sıra nakliye, depolama ve satış noktaları ve sonunda da gıdanın tüketime hazırlandığı mutfak aracılığıyla tüketiciye ulaşana kadar olan süreç büyük önem taşımaktadır. Böylece tüm zincir boyunca gıda güvenliği sağlandığı sürece gıda kaynaklı zehirlenmeler bir kader olmaktan çıkar; önüne geçilmesi mümkündür.”
Uygun koşullarda kurutulmayan gıdalar kanser riskini arttırıyor!
Gıda güvenliği ihlallerinin başında en büyük risk Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından üretim izni ve kayıt onayı almamış kayıt dışı yani merdiven altı ürünlerde yer alıyor. Samim Saner, bu ürünlerin hangi maddelerden, nerede, ne zaman ve ne şekilde üretildiğine dair takibinin olmadığını, kayıtsız seyyar satıcılarda sokak ortalarında satılan gıda ürünlerinde de büyük ihlallerin söz konusu olduğunu belirtiyor: “Bu tip seyyar satış noktaları merdiven altı üretimin de en önemli müşterilerinden.
Tüm hijyen sorunlarının mikroorganizmaların gıdaya bulaşması ile başladığının altını çizen Saner; o nedenle yapılacak ilk şeyin gıdaya zararlı mikroorganizmaların ve zararlı kimyasalların bulaşmasının engellenmesi olduğunu belirtti. Bulaşmanın engellenmesi de personel hijyeni, bina hijyeni, zararlılarla mücadele, çiğ gıdalarda kullanılan ekipmanların pişmişlerde kullanılmaması gibi çeşitli uygulamalarla sağlanır. Ancak merdiven altı üretimde tüm bunlardan söz etmek imkansızdır ve bu şekilde bir üretimle ortaya çıkan ürünlerin tüketici sağlığını tehdit eden bakteriler, virüsler ve parazitler gibi mikrobiyolojik tehlikeler ihtiva etmesi kaçınılmazdır. Mikroorganizmalar nedeniyle ortaya çıkan gıda zehirlenmeleri genelde sorunlu gıdanın tüketilmesinin ardından kısa bir süre sonra ortaya çıkar. Ancak doğru tarımsal uygulamalar yapmayan tarlalardan elde edilen yaş sebze ve meyveler ve bunlardan imal edilen ürünlerde pestisit denilen tarımsal ilaç kalıntıları sağlığımızı tehdit ediyor. Özellikle kontrolsüz üretim yapılan yerlerde üretilmiş fındık, incir ve kırmızıbiber gibi kurutulmuş gıdaların uygun koşullarda kurutulmamasından kaynaklanan aflatoksin gibi küf toksinleri ise vücutta sinsice girmekte ve yıllar boyunca biriktikten sonra başta kanser gibi çok ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.”
İzlenebilir gıda ürünleri tercih edilmeli!
Gıda Güvenliği Derneği Başkanı Samim Saner, tüketicinin kendi haklarını ve sorgulaması gereken önemli noktoları şöyle özetliyor:
“Tüketiciler olarak hepimize büyük iş düşmektedir, aslında tüketici aynı zamanda en iyi denetçidir. Tüketicinin bir gıdayı satın alırken veya tüketirken gıda güvenliğini daha fazla sorgulaması ve talep etmesi bu tür merdiven altı ürünlere talep göstermemesi bu ürünlerin üretilmemesi anlamına gelecektir. Ancak ne yazık ki ülkemizde tüketiciler pek çok eksik ve yanıltıcı haberle yanlış yönlendirilmektedir. Tüketici, gıdanın güvenliğinin gerçekten kontrol edilebilir olduğundan ya da nasıl kontrol edeceğinden emin değil. Tabii ki gıda güvenliğini talep eden bilinçli bir tüketici grubu var. Ama bu, toplam tüketici grubunun küçük bir kısmını oluşturuyor. Gayri Safi Milli Hasıla arttıkça bilinç seviyesinin de arttığını görüyoruz. Düştüğünde ise insanlar sadece ihtiyaçlarını gidermeye yönelik tükettiklerinden ve bütçe birinci öncelikli konu haline geldiğinden gıda güvenliği arka planda kalıyor.
Tüketici aynı fiyata gıda güvenliği daha yüksek ürünleri satın alması noktasında bilgilendirilmeli ve yönlendirilmelidir. Çünkü sistemi tüketici davranışları şekillendiriyor. Güvenilir gıda için kesinlikle Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının onay/kayıt sistemine dahil ambalajlı ürünlerin ve markalı ürünlerin alınmasını öneriyoruz. Çünkü ancak markasını bildiğiniz bir üründe izlenebilirlik sağlanabilir. Gıda güvenliğinin sağlanması kesinlikle ve kesinlikle kayıt içiyle mümkün. Kayıt dışının olduğu bir yerde asla gıda güvenliğinden söz edilemez.”
