Melamine Disaster can be Faced in Turkey, Too Unless Controls are Done

Son günlerde Çin’de süt ve süt ürünleriyle bebek mamalarına katılan melamin nedeniyle üç çocuğun hayatını kaybetmesi ve 53 bin çocuğun ise genellikle böbrek rahatsızlıklarına yakalanması konusunda bir açıklama yapan Gıda Güvenliği Derneği (GGD) Başkanı Samim Saner, “Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO) ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı (FAO) verilerine göre Çin’de sorunun yaşandığı bölgede tüketime hazır bebek mamalarında 2 600 mg/ kg’a kadar melamine rastlandı. Melaminin süte hile amaçlı katılan suyun protein içeriğini yükseltmek için katılmış olduğu tespit edildi. Çin’de yaşanan melamin faciası gıda güvenliği konusunun ne denli önemli olduğunu bir kez daha ortaya çıkardı” dedi.

‘Çin’den bebek maması ithal etmiyoruz’

Saner, “Türkiye’de Çin’dekine benzer bir facia meydana gelebilir mi?” sorusuna şu yanıtı verdi: “Çin’den bebek maması ithal etmiyoruz. Ancak, bu bizim ülkemizde tehlike yaşanmaz anlamına gelmiyor. Avrupa Birliği Komisyonu, AB ülkelerine Çin’den ithal edilen ve içeriğinde yüzde 15’in üzerinde süt içeren ya da içeriğinde ne kadar süt içerdiği belirtilmemiş olan ürünlerde laboratuvar analizleri de dahil olmak üzere sıkı kontroller yapılmasını şart koşuyor. Bu ürünlerde melamin miktarının 2.5 mg / kg’ı aşmaması gerekiyor. 2.5 mg/kg’dan daha fazla melamin içeren gıda ürünlerinin imha edilmesi zorunlu. Diğer taraftan, Avrupa Birliği Gıda Güvenliği Otoritesi – EFSA süt, süt tozu ve bebek maması dışında süt içeren ürünlerdeki riskin düşük olduğunu bildiriyor. ABD ve AB’ye üye ülkelerde Çin’den süt ve süt ürünleri ithalatı yasaklandı. Türkiye’de de melamin problemi çözülene kadar böyle bir karar alınmalıdır. Diğer bir tehlike kaynağı olarak içeriğinde süt veya süttozu olan ürünlere baktığımızda ise içeriğinde yüzde 15’in üzerinde süt bulunan ürünlerde melamin analizinin yapılarak ürünün ithaline izin verilmesi gerekiyor. Risk analizi gereği bundan böyle süt ve süt ürünleri ithalatında melamin analizi yapılarak melamin içeriği 2.5 mg /kg üzerinde olanların ithaline izin verilmemelidir.”

Çocukların melamine toleransı düşük

Saner, melaminin düşük akut toksisitede bir kimyasal madde olmasına karşın, üretimi sırasında oluşan siyanürik asit ile reaksiyonu sonucunda bazı hayvan deneylerinde böbrek ve safra kesesinde taş oluşumuna neden olabildiğini, ancak insanlar üzerinde karsinojenik etkileri olduğuna dair yeterli bir kanıt bulunmadığını belirtti: “Melaminin gıdalarda 2.5 mg / kg’ı aşmaması gerekiyor. Genelde gıdalarda bulunabilecek düşük miktarlardaki melaminin bulaşma kaynağı ambalaj olabilir. Ancak bu tip bir bulaşma limitleri aşmamak kaydıyla bir tehlike oluşturmaz.”

AB Gıda Güvenliği Otoritesi-EFSA’nın verilerine göre Çin kaynaklı melamin bulaşması ihtimali nedeniyle, vücut ağırlığı başına alınabilecek günlük melamin miktarının 0.5 mg’ı aşmaması gerektiğine dikkat çeken Saner, şu bilgileri verdi: “Buna göre 20 kg ağırlığındaki bir çocuğun süt içeren gıdalar nedeniyle 10 mg’dan fazla melamin alması tehlikeli sonuçlara yol açabiliyor. Bu miktar 80 kg ağırlığındaki bir yetişkin ise 40 mg’ı aşmamalı.Yetişkinlerin çok farklı gıdaları tüketmeleri ve toleranslarının yüksek olması, bebeklerin ise yalnızca süttozuyla beslenmeleri ve toleranslarının yetişkinlere göre çok daha düşük olması Çindeki soruna yol açtı.”

Çin’de yaşanan bu krizin ‘Tarladan Çatala’ gıda güvenliği zincirinin önemini bir kere daha gösterdiğini söyleyen Saner, “Gıda güvenliği zinciri bir bütün ve bu zincirin gücü en zayıf halkasının gücü kadardır. Bu tip krizlerin yaşanmaması için izlenebilirlik ve kayıtlı üretim kaçınılmaz bir gerekliliktir” yorumunu yaptı.

Melamin zehirlenmesinin semptomları:İdrarda kan, idrar edememe, veya az idrar, böbrek enfeksiyonu semptomları, yüksek tansiyon, iritabilite.Tedavisi:

Zehirlenmenin böbrek üzerindeki etkilerinin ciddiyetine bağlı olarak farklı tedavi şekilleri uygulanabilir. Sıvı infüzyonu, idrar alkalinizasyonu, elektrolit ve asit-baz dengesinin düzeltilmesi, hemodiyaliz veya peritonaldiyaliz , veya böbrek taşlarının ameliyatla alınması söz konusu olabilir.

Çin’e seyahat edenler için

• Hiçbir şekilde Çin malı bebek maması kullanılmamalı.
• Çin malı her türlü süt ürününün kullanımından kaçınılmalı (yoğurt, peynir, dondurma, vs)
• Süt tozu, peynir altı suyu, sporcular için protein takviyeleri, laktoz ve kazein gibi süt türevi maddeler içeren ürünlerin kullanımından kaçınılmalı.