Reproduction and Adulteration in Food
Bugünlerde çeşitli mecralarda yayınlanan gıda hileleri ile ilgili röportajlarımıza gelen yoğun ilgi ve sorular üzerine taklit ve tağşiş konusunda açıklayıcı bir metni tüketicilerimizle paylaşmak gereği duyduk.
Gıdalarda yapılan hileler ne yazık ki tüm dünyanın sorunudur. Bu konuda bilgi paylaşımı için uluslararası iletişim ağları dahi kurulmuş durumdadır.
Gıda hileleri, bir gıdanın içinde bulunan temel bileşenin uzaklaştırılarak yerine başka bir bileşenin katılması veya bir gıdanın tümüyle farklı bir gıda gibi gösterilmesidir.
Taklit ve tağşiş kısaca gıda hileleri temel olarak tüketicinin aldatılması, bir anlamda soygunculuktur ancak aynı zamanda bir gıda güvenliği sorunu içermesi de muhtemeldir.
Yasalarımız gereği, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yaptığı kontroller sonucunda tespit ettiği hileli gıdaları üreten ve/veya satan firmaları tespit edilen uygunsuzluk ve markası ile birlikte 2012 yılından bu yana web sitesi (www.tarim.gov.tr) aracılığıyla tüketicilere duyurmaktadır. Derneğimiz de periyodik yayın organı olan “Gıda Güvenliği Dergisi”nde bu ifşaları yayınlamaktadır. İlgi duyan tüketicilerin http://www.ggd.org.tr/gida_guvenligi_dergisi.php bağlantısından dergilerimize ulaşarak, söz konusu bildirimleri geriye dönük olarak izlemeleri mümkündür.
Bakanlık denetimleri ve yapılan akademik çalışmalar sonucunda; hilenin en çok zeytinyağı, süt ve süt ürünleri, bal, et ve et ürünleri, gıda takviyelerinde olduğu görülmekte.
Hileli gıdaların varlığı, tüketici gözünde kimi zaman tüm bir sektörü ya da gıda kategorisini zan altında bırakıyor. Bu da doğru bir yaklaşım değil. Tüm diğer sektörlerde olduğu gibi, gıda sektöründe de yasa dışı girişimlerde bulunan firmalar var ancak yasal sorumluluklarını sonuna kadar yerine getiren, örnek nitelikte ürünler üreten firmalar ağırlıkta.
Bu noktada tüketiciye bilinçli olmak ve öncelikle kayıtdışı ve izlenebilirliği olamayan ürünlerden uzak durmak görevi düşmektedir. Gıda hilelerinde en büyük riskin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından izin/kayıt onayı almamış kayıtdışı yani merdivenaltı ürünlerde olduğu unutulmamalıdır. Yol kenarlarında, seyyar satıcılar ile kapımıza gelen, etiketsiz ambalajlarda “köy ürünü”, “doğal” gibi ifadelerle satılan ürünlerde hileli gıdaların daha ağırlıkta olduğu göz ardı edilmemelidir.
Kayıtdışı işyerlerinin denetimsiz olduğu unutulmamalıdır. Gıdaların nerede, kim tarafından üretildiği, hedef kitlesinin kimler olduğu, parti numarası, menşei, özel tüketim koşulları, alerjen bilgileri gibi pek çok hayati bilgi etiket üzerinde yer almaktadır.
Piyasadaki fiyatların çok altında pazarlanan ürünlerden uzak durulmalıdır.
Kayıtlı/onaylı işletmelerde üretilen ve etiket bilgileri tam olan ürünler satın alınmalı, yine de bir şüphe duyulması halinde ALO 174 Gıda Hattı’na bildirimde bulunulmalıdır.
Tüketicilerin bilgisine saygıyla sunarız.
