Meyve Suyu ve Nektar

Meyve suyu; meyvenin yenilebilir kısımlarından elde edilen üründür. Tümüyle meyveden elde edilir. Bu bakışla portakal suyu, portakalı sıkarak elde edilen meyve suyudur. Meyve suları meyvenin direkt sıkılması ile üretilebileceği gibi, meyve suyu konsantresinden de elde edilebilir. Meyve suyu konsantresi meyve suyunun su kısmının kısmen uzaklaştırılmış halidir.  Bu ürüne, ortamdan alınan su kadar içme suyu katılarak da meyve suyu üretilebilir. Sonuç olarak; hangi yöntemle üretilmiş olursa olsun; meyve suyu %100 meyve suyundan oluşan bir üründür.  Bu ürünlere dışarıdan şeker ilave edilemez.

Meyve nektarı;  meyve türüne göre meyve oranı en az %25-50 arasında değişen üründür.  Bazı meyvelerin suları % 100 olarak tüketilmeye uygun değildir. Limon ve vişne gibi kimi meyveler çok ekşi (asidik) meyveler oldukları için meyve suyu olarak tüketilemezler. Şeftali ve kayısı gibi bazı meyveler ise pulplu ve koyu kıvamlı oldukları için doğrudan meyve suyu olarak içilemezler. Dolayısıyla bu meyveler meyve nektarı olarak tüketiciye sunulmaktadır.  Türk Gıda Kodeksi’ne göre bu oran şeftali nektarı için en az %50, kayısı nektarı içi %45 ve vişne nektarı için %35’tir. Meyve nektarlarında meyve oranı etikette yer almaktadır.

Tat dengesinin tekrar oluşması için, nektarlara şeker, bal, tatlandırıcı eklenebilir.  Bu girdilerin maddelerin nektarlara ne kadar katılabileceği mevzuatla belirlenmiştir. Aynı şekilde mevzuatta belirtilen kurallara uymak kaydıyla;  ekşi tadı dengelemek amacıyla limon suyu veya asitliği düzenleyici gıda katkı maddeleri kullanılmaktadır.

Görüldüğü gibi, meyve suları piyasada bulunan yüzde yüz meyve içeren tek içecek tipidir. Meyve oranı açısından meyve nektarı da ikinci önemli üründür. Mevve suyu ve nektarları, içerdikleri meyve miktarları açısından başka bir içecek grubuyla kıyaslanmayacak kadar zengindir.

Birçok  gıda gibi bu ürün grubunun da bozulmasına neden olan etkenlerden en önemlisi mikroorganizmalardır. Meyve suyu ve nektar gibi koruyucu madde içermeyen ürünler herhangi bir sebepten dolayı hava ile temas ettiğinde ve uygun ortam sağlandığında (ortam sıcaklığı, ürünün açık kalma süresi vb.) mikroorganizmalar üreyerek çoğalırlar ve zaman içerisinde üründe bozulmaya neden olurlar. Bu son derece doğaldır.  Evde sıkarak elde ettiğimiz meyve sularında da bunu kolayca gözlemlemek mümkündür.

Sanayide üretilerek ambalajlı olarak piyasaya sürülen ürünlerde, bu süreyi uzatmak ve istenmeyen mikroorganizmaları etkisiz hale getirmek amacıyla ısıl işlem uygulanmaktadır. Bu amaçla sütte de olduğu gibi pastörizasyon uygulanır. ‘Pastörizasyon’ adı verilen işlemle zararlı mikroorganizmalar etkisiz hale getirilir ve üründeki diğer zararsız mikroorganizmalar da önemli miktarda azaltılır. Bu şekilde ürünün raf ömrü uzatılmış olur.  Ancak güvenli olarak üretilen bu ürünlerde bile taşıma, saklama ve rafta sergileme esnasında ambalaj zarar görebilir. Bunun sonucu olarak da tıpkı evde hazırladığımız ve yeterli koruma ortamını sağlayamadığımız meyve suları gibi kısa sürede bozulma başlar.

Bu nedenle meyve suyu ve nektar son derece hijyenik olarak üretilmiş ve paketlenmiş olsa dahi, ürünleri alırken, tüm gıda maddelerinde dikkat edilmesi gerektiği gibi orijinal paketi zedelenmiş ürünleri almamanızı ve satış noktasını bu gibi ürünleri satmaması için uyarmanızı öneririz.

Diğer yandan, ürün satın alınıp, ambalaj açıldığında; bozulma hızlanır. Bu durumu yönetebilmek için ürünleri açıldıktan sonra buzdolabında saklamanızı ve varsa etiket üzerinde bu duruma özel verilen tüketim tavsiyesine uymanızı, yok ise  en geç 2  gün içerisinde tüketmenizi tavsiye ediyoruz.

Ürün satın alınırken, israfa neden olmamak için kısa sürede tüketilebileceği öngörülen ambalaj büyüklüklerinin seçilmesi önemlidir. Ürünün ambalajı açıldıktan sonra sadece mikrobiyel bozulma başlamaz, vitaminlerde de kayıplar hızlanır. Bu nedenle beslenme açısından da ürünün en kısa sürede tüketilmesi hedeflenmelidir.

Hayır, yoktur. Meyve suları ve pürelerinde içinde bulunan mikroorganizmaların faaliyeti ile alkol oluşup oluşmadığı kontrol edilir. Maksimum limit binde üç olarak belirlenmiştir ve   bu alkolsüz ürünü göstermektedir.

Hayır, meyve suyu ve nektarlarda koruyucu katkı maddesi kullanılması yasaktır. Ayrıca muhafaza için pastörizasyon uygulandığından buna gerek de yoktur.

Evet, temiz ve güvenlidir. Meyve suları ve nektarları da dâhil olmak üzere; gıdaların üretiminde girdi olarak kullanılan sular içilebilir nitelikte olmak zorundadır.

Meyvenin kendi şeker içerir, bu sebepten  doğal olarak meyve suyu ve nektarları da şeker içerirler. Meyve sularına ayrıca dışarıdan şeker ilave edilemez ancak nektarlara tat dengesinin tekrar oluşması için şeker, bal vb ilave etmek mümkündür. Böyle bir durum varsa, etikette açıkça belirtilmesi gerekir.

Meyve sularının raf ömrü her işletmenin kendi üretim çalışmaları ile belirlenir ve etikette yazar. Tüketiciler etikette önerilen tarihleri dikkate almalıdır.

Evet, kullanılabilir. Meyve suları çeşitlerine göre doğal vitamin, mineral ve antioksidan kaynağıdır.

Eve getirilen ürünün etiketinde yer alan bilgiler dikkate alınarak muhafaza edilmelidir. Kutusu açıldıktan sonra buzdolabında saklanmalı ve en geç iki gün içinde tüketilmelidir.

Tetrapak (kutu) ambalajlarda koruyucu alüminyum folyo kapak ile birlikte otomatik olarak açılır ve kapak kenarında iç kesimde durur. Ürün içerisine düşmez.

Hayır, kullanılmaz. Meyve suyu; sağlam, olgun, taze veya soğukta ya da dondurularak muhafaza edilmiş meyvenin veya meyve karışımının yenilebilir kısımlarından elde edilir, böylecer  meyve suyu meyvelerin karakteristik renk, aroma ve tadına sahip  olur.  Oysa çürük ve küflü meyvenin rengi ve tadı meyve suyunu istenmeyen şekilde etkiler ve tüketici tarafından da kolayca anlaşılır.   Türk Gıda Kodeksi de çürük ve ezik meyvelerin kullanımına izin vermez.

Meyvenin işlenmesi sırasında uygun fiziksel işlemlerle ayrılan aroma, yine uygun fiziksel işlemlerle meyve suyuna geri kazandırılabilir. Ancak bu işlem meyvenin sahip olduğu bir bileşeni tutup, bünyesine geri verme işlemidir. Bu işlem aroma ilavesi değildir.

Meyve suları, doktor veya diyetisyen görüşü alındıktan sonra bir yaş üzeri çocuklar tarafından tüketilebilecek ürünlerdir.

Gıda boyası değildir, ancak gıdaların ambalajlarında kullanılabilecek boyaların özellikleri ve kullanım koşulları mevzuatla kesin bir biçimde belirlenmiştir. Bu özellikler belirlenirken; gıdaya geçiş olmaması ve bu yolla gıdanın kendine has özelliklerinin korunması ve insan sağlığına muhtemel olumsuz etkilerin önlenmesi amaçlanmıştır. Gıda ambalajları dâhil, gıda ile temas edecek olan malzemelerin taşıması gereken özellikler mevzuatla belirlenmiştir ve Tarım ve Orman Bakanlığı’nın denetimi altındadır.

Ürün satın alınıp, ambalaj açıldığında; bozulma hızlanır. Bu durumu yönetebilmek için ürünleri açıldıktan sonra buzdolabında saklamanızı ve varsa etiket üzerinde bu duruma özel verilen tüketim tavsiyesine uymanızı, yoksa  2 gün içerisinde tüketmenizi tavsiye ediyoruz.

“Yabancı madde” terimi; meyvede bulunmayan veya Türk Gıda Kodeksi’nde katılmasına izin verilen maddelerin dışındaki  maddeleri ifade etmektedir. Taş, toprak, sap, saman gibi maddeler yabancı maddelerdir.  Meyve suyu ve nektarı üreten fabrikalarda bulunan yıkama, ayıklama üniteleri yabancı maddelerin işlenecek meyvelerden uzaklaştırılması içindir.  Daha sonra meyve suyunun alınması işlemi gelmektedir. Ambalajlı meyve suyu üretiminde bu aşamadan sonra ambalajlamaya kadar geçen süreç kapalı sistemlerle yürütülür. Ambalajlamanın da gereği gibi yapılması halinde, meyve sularında yabancı madde bulunması imkânsız hale gelmektedir.